2 grudnia zostały ogłoszone wyniki 15. edycji konkursu Europan. Dla polskiej lokalizacji – obszar Huty Warszawa – wpłynęło 8 prac. Spośród nich lokalne jury wytypowało 4 prace, które następnie były poddane ocenie międzynarodowego jury.

Ich decyzją pierwszą nagrodę dla lokalizacji w Warszawie, otrzymał zespół autorski: Ada Jaśkowiec i Michał Strupiński (Holandia), za pracę „Feedback Placemaking”. Drugie miejsce przyznano zespołowi w składzie: Edyta Nieciecka, Stanisław Tomaszewski, Michał Niemyjski (Warszawa), za pracę „NEW neighbourHUT”. Wyróżnienie otrzymał zespół z Kielc, w składzie: Michał Purski oraz Inez Wawszczyk, za pracę „Volcano”.

Informacje na temat konkursu i pozostałych wyróżnionych prac (w języku angielskim) można znaleźć na stronie: https://www.europan-europe.eu/

Poniżej znajdują się werdykty dla wyróżnionych prac:

FEEDBACK PLACEMAKING – I miejsce

W opinii kapituły konkursowej przedmiotowy projekt wyraźnie stanowi najlepszą odpowiedź na wielowymiarowe i skomplikowane wyzwanie, jakie stanęło przed uczestnikami tworzącymi prace dla obszaru warszawskiego.

Autorzy zaproponowali bogaty zbiór rozwiązań, które odpowiadają potrzebom wynikającym z lokalnych uwarunkowań. Praca dowodzi, że jej autorzy przestudiowali dossier projektowy i w pełni odnieśli się do wyznaczonych w nim celów.

Dla wyznaczonego obszaru zaproponowano dogłębnie przemyślany proces zagospodarowania. Projekt wskazuje zarówno uczestników tego procesu, jak i powiązania pomiędzy nimi. Umożliwia on ponadto eksperymentowanie i modyfikacje, nie przekreślając z góry żadnych funkcji użytkowych czy zależności.

Drobne uchybienia, takie jak zbyt krótki okres wynajmu działek zaproszonym partnerom, mogą zostać w prosty sposób skorygowane bez uszczerbku dla istotnych warstw projektu. Dość ogólne i niezbyt szczegółowo nakreślone podejście do kwestii przestrzennych wydaje się odpowiednie, uwzględniając zarówno charakter obszaru projektowego, jak i konkurencyjne prace konkursowe.

Jednocześnie ograniczona propozycja przestrzenna uwzględnia w odpowiednim stopniu strukturę przestrzeni i jej charakterystyczne elementy.

Kolejną mocną stroną projektu jest podkreślenie znaczenia istniejących elementów obszaru konkursowego. Zależności pomiędzy działalnością przemysłową a innymi aspektami również uwzględniono w bardzo interesujący sposób.

NEW neighborHUT – II miejsce

W projekcie zaproponowano przejrzystą strukturę przestrzenną, a także pewne zależności pomiędzy tworzącymi ją elementami. Ogólne założenia projektu, takie jak ustanowienie funkcji strefy buforowej czy systemu sąsiadujących obszarów wkomponowanych w sieć pasów zieleni, wydają się bardzo przekonujące. Propozycja zagospodarowania bocznic kolejowych, węzła intermodalnego i pętli tramwajowej również wydaje się bardzo stosowna.

Aprobatę wzbudził także pomysł tymczasowego wprowadzenia strefy B, który wpisuje się w cele przyjęte dla obszaru konkursowego.

Kwestia powiązania funkcji produkcyjnych z pozostałymi funkcjami została zasadniczo dobrze rozwiązana, ale decyzje dotyczące obszaru D wydają się problemowe. Jeśli chodzi o pewne aspekty szczegółowe, projekt nie został perfekcyjnie przygotowany. Wśród problematycznych aspektów można wymienić powiązania pomiędzy proponowaną pętlą tramwajową a sąsiednimi terenami, pomiędzy nowo utworzonymi stacjami metra a proponowanymi terenami sąsiadującymi oraz pomiędzy stacjami metra a pętlą tramwajową. Problem stwarza także propozycja zlokalizowania sztucznych stawów rybnych w bliskim sąsiedztwie huty, które według autorów miałyby stanowić część strefy buforowej, ale w rzeczywistości spotęgowałyby problem hałasu generowanego przez hutę. Tereny sąsiadujące ze strefą D zlokalizowano bardzo blisko głośnych zakładów produkcyjnych.

Pod tym względem projekt nie wydaje się zatem w pełni przejrzysty. Zawiera on przekonujące zamierzenia i ogólne wytyczne dla wybranego obszaru, ale wymaga dopracowania i pewnych modyfikacji.

Zestaw rozwiązań zaproponowanych w projekcie wpisuje się w obszar tematyczny „Funkcjonalne Miastaˮ.

 VOLCANO – HUTA WARSZAWSKA – Wyróżnienie honorowe

Projekt Volcano doceniono za wizję koncepcyjnego przekształcenia, którą w nim przedstawiono.

Przedmiotową propozycję odebrano nie tyle jako realistyczną propozycję programistyczną, ukazującą hipotetyczną i delikatną orientację stref, ile jako krytyczny manifest na temat potencjału obszaru konkursowego, wzbogacony dość awangardową i prowokacyjną szatą graficzną, która przyciągnęła uwagę i wywołała żywą dyskusję wśród członków kapituły.

W odniesieniu do obszaru nacechowanego wysoce technicznymi zmiennymi i niewiadomymi, jeśli chodzi o przyszłą ewolucję przemysłu ciężkiego, zespół proponuje przypisać projektowi odmienną rolę narracyjnego narzędzia krytycznej interpretacji otoczenia, nie zaś katalogu rozwiązań miejskich.

Kiedy mamy do czynienia z radykalnymi problemami, przyjęcie radykalnej wizji może pomóc zdefiniować i przeanalizować w sposób retrospektywny stojące przed nami wyzwania.

W projekcie bardzo wyraźnie wskazano elementy składowe obszaru metropolitarnego, łączące istniejące rozwiązania z zakresu mobilności i krajobrazu, istotne w kontekście nowych uczestników programu.

W tej perspektywie proponowane „zespoły kubaturowe” czy „mega-obiekty” nie tyle odnoszą się do ich przeznaczenia, ile do formalnej i topologicznej organizacji.

Nowe konstrukcje kubaturowe wydają się interesujące, o ile posiadają zdolność dostosowawczą, definiując określone, unikalne warunki przestrzenne. Miasto jako kampus o niejednorodnej strukturze; widoczność przemysłu w przestrzeni metropolitarnej; konieczność zastosowania wielowarstwowego i mieszanego modelu użytkowania działek to aspekty o fundamentalnym znaczeniu dla przyszłego kształtu obszaru projektowego. W przedmiotowej pracy kwestie te zostały uwzględnione i zdefiniowane nie tyle w formie realistycznych propozycji, ile jako ważne symbole.

W tej perspektywie powiązanie obszaru o wysokiej linii zabudowy z istniejącymi zakładami przemysłowymi stanowi interesujący przykład  nadania funkcjonalnemu zabytkowi o strukturze poziomej lepszej widoczności w przestrzeni metropolitarnej, stwarzając wrażenie przestrzennego muru. Z uwagi na bliskość budynków uniwersyteckich formalna propozycja wydaje się lepiej wpisywać w ideę kampusu o strukturze pionowej niż program mieszkaniowy.